هنر مردمی دینی: شمایلشناسی حضرت علی (ع)
Authors
abstract
شمایلپردازی (نگاری) چهرة پیامبر و ائمة معصومین از رایج ترین شمایلپردازی ها در جهان اسلام و کشورهای شیعه نشین به شمار میرود. این هنر مردمی که گاه آن را هنر فطری مینامند، با بهره گرفتن از روایات تاریخی و نیز زمینه های تاریخی خاص شمایل پردازان به تصویرگری چهرة این بزرگان دین پرداخته اند. بررسی نقشمایه ها (موتیف ها) در این گونه نقاشی مردمی حاکی از آن است که نه تنها نوعی تبادل نقشمایه ها میان ادیان گوناگون وجود دارد، بلکه بسته به شرایط تاریخی و فرهنگی شمایل پرداز، این نقشمایه ها در ترکیب های متفاوتی به کار میروند. هنر مردمی شمایلپردازی با آنکه در پرداخت ساده و از نظر محتوا فاقد پیچیدگی شمایلپردازی های نخبه است، پیام خود را در راستای بسیج احساسات تودة مردم به خوبی انجام میدهد و گسترش آن در سراسر جهان اسلام حاکی از قدرت تأثیرگذاری آن است. پیوند این شمایلپردازی با مناسک دینی (برای مثال، ایام محرم در ایران)، خود گواهی بر جایگاه آن در فرهنگ دینی مردم است. شمایلنگاری حضرت علی (ع) یکی از عناصر کلیدی در فرهنگ شیعی ایران است و جایگاهی خاص در میان مردم دارد. تعدد تمثال های آن حضرت که طی حداقل دویست ساله اخیر پرداخته شده، حاکی از این جایگاه رفیع و معنابخش است. میل به «اصلی بودن» این تصاویر از منظر جامعه شناسی هنر در خور توجه است. این میل نشان میدهد که چگونه چرخة تولید این تصاویر و تلاش برای نزدیک شدن به اصل همچنان دوام خواهد داشت.
similar resources
نایافتهها دربارۀ حضرت علی اصغر(ع)
از جمله معضلاتی که دامان واقعۀ بزرگ عاشورا را گرفته، سخنان بیپایه و اساس دربارۀ آن است. توجه زیاد به واقعۀ عاشورا، ورود افراد غیرمتخصص در بیان وقایع، پر گفتن و پر نوشتن، صرفاً نگاه حزنآمیز داشتنِ بسیاری از ناقلان و... زمینۀ تحریفات فراوان در این عرصه را پدید آورده است. واقعۀ جانگداز شهادت حضرت علی اصغر(ع) به دلیل حزنزاتر بودن نسبت به بسیاری از حوادث عاشورا، ناراستیهایی را متوجه آن ساخت...
full textآسیبشناسی زمانۀ حضرت علی (ع) و موانع تحقق حکومت دینی با تأکید بر نهجالبلاغه
یکی از اشکالهایی که برخی از نواندیشان و حامیان جدایی دین از سیاست مطرح میکنند، این است که اگر برپایی حکومت دینی امکانپذیر بود، باید در ادوار مختلف تاریخی و زمان زعامت انبیای عظام الهی، یا دستکم در دوران حیات ائمۀ معصومین (ع) شاهد تحقق عینی چنین امری میبودیم و حکومت دینی و الهی تشکیل میشد. این افراد بدون توجه به مضمون و محتوای آیات قرآنی و همچنین روایات فراوان مأثور از ائمۀ معصومین (ع) که ب...
full textمکان یابی دفن حضرت علی اصغر (ع) در منابع فریقین
حادثه کربلا، نماد ظلم اموی و مظلومیت خاندان پیامبر (ص) است، در این واقعه اسفناک، مظلومیت کودکان کربلا، تصویری مجزا و غمناک ایجاد کرده است. یکی از این مصیبتهای جانکاه، شهادت کودک خردسال امام حسین (ع) است که در آخرین ساعات نبرد، در روز عاشورا توسط سپاه عمرسعد هدف تیر قرار گرفته و به شهادت رسید. مقالهای که پیش روی دارید درباره جزئیات زندگانی این کودک خردسال است که در هالهای از ابهام می...
full textشیوه مدیریت حضرت علی (ع) در جامعه اسلامی عصر خلفا
مهمترین دغدغۀ امامان شیعه (ع) در طول تاریخ دین اسلام، حفظ این دین بوده است. آنها در این زمینه از هیچ کوششی فروگذار نکردند. از جمله حضرت علی (ع) که تمام تلاش خود را برای حفظ اسلام به کار بست و در این راه، حتی از حق مسلم حکومت خویش گذشت؛ تا آنجا که حتی پس از رحلت پیامبر اسلام (ص)، با وجود اینکه خلفا حکومت جامعه را بر عهده گرفتند، علی (ع) به جای انزواطلبی، گوشهنشینی و واگذاری امور به دست آنها، غ...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
جامعه شناسی هنر و ادبیاتPublisher: دانشکده علوم اجتماعی
ISSN
volume 5
issue 1 2013
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023